Lesblinda

Dyslexía

Þeir sem eru með greiningu geta fengið sérúrræði í lokaprófum og sækja um hjá námsráðgjöfum. Hægt er að fá stækkað letur, litaðan pappír, prófið á MP3 eða annað sem gæti hentað.

Þjónusta

Á bókasafni skólans er hægt að kaupa litaglærur sem geta hjálpað fólki við lestur. Til eru tvær tegundir og nokkrir mismunandi litir en glærurnar eru settar yfir línu eða kafla á síðunni. Nemendum er boðið að koma og prófa hvort glærurnar auðveldi þeim lestur og hvaða litur hentar þeim best. Hver glæra kostar 200 kr.

Hjálpartæki

Íslenskur talgervill

Lánþegum Blindrabókasafns Íslands býðst að fá úthlutað nýjum íslenskum talgervli í gegnum Blindrafélagið, gegn staðfestingu á að þeir séu skráðir þar.

TextHelp - Browsealoud
Enskur talgervill sem les enskan texta upphátt. Smelltu á tengilinn til að sækja tækið í tölvuna þína.

adgangforalle.dk
Danskur talgervill sem les danskan texta upphátt. Smelltu á tengilinn til að sækja tækið í tölvuna þína.

Hugarkort - FreeMind
Hugarkort geta hjálpað við að skipuleggja og átta sig á upplýsingum. FreeMind er ókeypis forrit á netinu sem hægt er að nota til að búa til einföld hugarkort.

Tenglar

Félag lesblindra á Íslandi
Upplýsingar um félagið. Auk þess upplýsingar um dyslexíu, hjálpargögn, fréttir og greinar um dyslexíu o.fl.

Fyrirtæki sem nota Davis-aðferðina til að takast á við dyslexíu.

• Lesblind.is

Vísindavefur Háskóla Íslands
Hvað er lesblinda? Er hægt að lækna hana?

Hljóðbækur

Nemendur sem hafa verið greindir með dyslexíu geta fengið námsbækur sínar á hljóðbók hjá Blindrabókasafni Íslands. Nemendur sækja um aðgangsorð hjá safninu og geta þá hlaðið niður bókunum og vistað þær í eigin tölvu. Þar er hægt að hlusta á bækurnar eða færa þær yfir á spilara.

Hvað er dyslexía?

Dyslexía
Orðið dyslexía er komið úr grísku og þýðir erfiðleikar með orð ("dys" - erfiðleikar; "lexis" - orð). Það er því sjálfgefið að nemandi sem á við slíka erfiðleika að etja á erfitt uppdráttar í hefðbundnu námi sem byggir á bókinni - lestri og skrift.

Dyslexía er fræðiorð eða hugtak yfir sértæka lestrarörðugleika. Nokkur ágreiningur hefur verið um skilgreiningar á dyslexíu enda fræðin yfirgripsmikil. Lestrarörðugleikar voru fyrst greindir síðla á 19. öldinni í tengslum við læknisfræði. Gengið var út frá því að þeir væru tengdir sjónrænum þáttum og talað um orðblindu. Niðurstöður rannsókna sem gerðar hafa verið á síðustu áratugum hafa gefið mönnum aðra og víðari sýn á vandann og í kjölfarið hafa skilgreiningar breyst samanber eftirfarandi:

Skilgreining alþjóðasamtaka taugalækna (World Federation of Neurology) frá 1968 hljómar á þann veg að dyslexía sé veila hjá börnum sem lýsi sér í því að þau nái ekki færni í lestri, skrift og stafsetningu þrátt fyrir hefðbundna kennslu og nægjanlega greind.

Skilgreining British Dyslexia Association frá 1989 er víðtækari og segir dyslexíu sértæka námsörðugleika, eðlislæga að uppruna, sem birtist í erfiðleikum í lestri, stafsetningu og meðferð ritaðs máls, og geti verið samfara vandamálum í stærðfræði. Þetta tengist einkum erfiðleikum við að ná tökum á ritmáli (stafrófs, talna og tónlistar), enda þótt þeir snerti oft talað mál að einhverju marki.

Skilgreining frá árinu 1995 sem komin er frá samstarfshópi bandarískra vísindamanna, félagi áhugamanna um dyslexíu og fulltrúa bandarísku barnaheilbrigðisstofnunarinnar ber merki um breyttan skilning á eðli dyslexíu og segir m.a. að dyslexía feli í sér áskapaða málhömlun sem lýsi sér í erfiðleikum í úrlestri stakra orða (single word decoding) sem beri vott um ófullnægjandi hljóðkerfisúrvinnslu. Áhersla er lögð á að erfiðleikarnir nái yfir lestur, ritleikni og stafsetningu og séu oft óvæntir þegar tekið er mið af aldri, námsgetu og vitsmunum.

Einkenni dyslexíu geta verið margháttuð og tengjast aldri og þroska. Þau birtast einkum í lestri og stafsetningu og eru tengd erfiðleikum við að vinna með ritmál. Tilteknir eru erfiðleikar við að vinna með málhljóðin, t.d. að endurtaka orðleysur eða að sundurgreina hljóð, en sterk tengsl virðast vera milli hljóðvitundar og lestrarnáms. Einnig getur færniskortur á öðrum sviðum, t.d. í fínhreyfingum, eða almenn einkenni eins og einbeitingarskortur, aukið á erfiðleika nemandans. Hjá eldri nemendum geta afleiðingar dyslexíu birst í lélegri glósu- og námstækni, slæmri stafsetningu, litlum lestrarhraða o.fl. Lista yfir einkenni á ýmsum aldurstengdum afleiðingum dyslexíu er m.a. að finna í litlum bæklingi: Leiðarvísir um dyslexíu - Sértækir námsörðugleikar, sem gefinn er út af Íslenska Dyslexíufélaginu. Hafa ber í huga að dyslexían er einstaklingsbundin, þ.e. hún hefur mismunandi birtingarform eftir einstaklingum.

Heimild: Vefur Félags lesblindra