FÉLA3KS05 - Félagsfræði - Kenningar og samfélag

Undanfari : FÉLA2ES05
Í boði : Alltaf

Lýsing

Í vinnslu
Þessi framhaldsáfangi byggir á grunni inngangs að félagsfræði og dýpkar skilning nemenda á félagsfræðilegum kenningum, sjónarhornum og hugtökum. Áhersla er lögð á að greina og beita þremur lykilkenningum félagsfræðinnar: samvirknikenningum, átakakenningum og samskiptakenningum. Nemendur læra að tengja þessar kenningar við ólík félagsleg fyrirbæri og raunverulegar aðstæður.
Áfanginn hjálpar nemendum að þróa félagslegt innsæi, sem gerir þeim kleift að tengja persónuleg vandamál við stærri samfélagsleg mynstur, eins og Charles Wright Mills útskýrir. Sérstök áhersla er lögð á að skilja hvernig félagslegar staðreyndir, eins og Durkheim lýsti í rannsóknum sínum á sjálfsvígum, endurspegla áhrif samfélagslegra þátta á hegðun einstaklinga.
Nemendur kanna hvernig ólíkar nálganir félagsfræðinnar, eins og makró- og míkró-sjónarhorn, veita heildstæða mynd af því hvernig samfélög virka. Þeir læra að greina hlutverk stofnana eins og fjölskyldu, menntakerfis og stjórnmála í samspili einstaklings og samfélags. Áhersla er lögð á mikilvægi hnattrænnar hugsunar til að skilja hvernig samfélög tengjast á alþjóðavettvangi og hvernig þessi tengsl hafa áhrif á menningu, efnahag og stjórnmál.
Áfanginn skoðar einnig hvernig félagsfræðilegar kenningar birtast í daglegu lífi og dægurmenningu, m.a. með greiningu á kvikmyndum og sjónvarpsþáttum. Nemendur fá tækifæri til að beita kenningum eins og átakakenningum til að greina félagslegan ójöfnuð í dæmum eins og kvikmyndinni Titanic og nota samskiptakenningar til að skilja samskipti í menntaskólaumhverfi, eins og í kvikmyndinni Mean Girls.
Að lokum er lögð áhersla á að þroska gagnrýna hugsun nemenda og færni þeirra í að greina félagslegar goðsagnir, staðalmyndir og félagsmótun. Nemendur læra að nýta þekkingu sína til að leggja mat á samfélagslegar áskoranir og þróa lausnir sem stuðla að bættum samfélagsaðstæðum.

Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

  • grunnatriðum félagsfræðinnar og hvernig félagsfræðileg hugsun hjálpar til við að skilja samfélagið
  • helstu kenningum félagsfræðinnar: samvirknikenningum, átakakenningum og samskiptakenningum
  • mikilvægi félagslegs innsæis, eins og Charles Wright Mills útskýrði það
  • áhrifum félagslegra staðreynda, eins og Durkheim sýndi í rannsóknum sínum á sjálfsvígum
  • þróun félagsfræðinnar sem vísindagreinar og áhrifum samfélagslegra breytinga, s.s. iðnvæðingar
  • félagslegri lagskiptingu og mismunun, bæði á Íslandi og í alþjóðlegu samhengi
  • hnattrænni hugsun og hvernig samfélög tengjast á alþjóðlegum vettvangi
  • sjálfsmynd og sjálfstrausti í tengslum við félagslegt samhengi
  • kynhlutverkum og áhrifum þeirra á einstaklinga og samfélög
  • notkun félagsfræðilegra kenninga til að greina kvikmyndir og sjónvarpsþætti, t.d. Titanic og Mean Girls

Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

  • nota félagsfræðilegar kenningar til að greina samfélagsleg fyrirbæri
  • skilgreina og útskýra helstu hugtök félagsfræðinnar og tengja þau við raunveruleg dæmi
  • greina og skýra félagslegar staðreyndir og hvernig þær tengjast daglegu lífi
  • nota rannsóknaraðferðir félagsfræðinnar, bæði míkró- og makró-nálganir, til að skoða félagsleg fyrirbæri
  • greina hvernig sjálfsmynd og sjálfstraust mótast í gegnum samskipti og félagslegar aðstæður
  • greina áhrif kynhlutverka og staðalmynda í daglegu lífi og fjölmiðlum
  • skilja og útskýra hvernig hnattræn hugsun hefur áhrif á menningu, efnahag og samskipti á milli landa
  • nota félagsfræðilega kenninga eins og átakakenningar til að greina ójöfnuð og átök í kvikmyndum eða raunverulegum aðstæðum
  • útskýra hvernig samskipti móta félagslegar reglur og viðmið í mismunandi menningarheimum

Nemandi skal geta hagnýtt þá þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

  • nota félagsfræðilegt innsæi til að greina tengsl persónulegra vandamála og samfélagslegra þátta
  • skilja og útskýra hvernig félagslegar staðreyndir og kenningar móta samfélagið og daglegt líf
  • greina og leggja mat á ójöfnuð í mismunandi samfélögum, bæði á Íslandi og í alþjóðlegu samhengi
  • nota félagsfræðilegar kenningar til að skoða hvernig menning og samfélagsgerð mótar hegðun einstaklinga
  • beita gagnrýnni hugsun til að greina félagslegar goðsagnir, staðalmyndir og áhrif þeirra á sjálfsmynd og samfélag
  • beita félagsfræðilegum kenningum til að útskýra hvernig samskipti og félagsmótun móta sjálfsmynd og félagslega hegðun
  • skilja og greina áhrif hnattrænnar hugsunar á daglegt líf og menningartengsl á milli landa
  • beita félagsfræðilegri þekkingu til að móta eigin skoðanir og leggja fram lausnir á félagslegum áskorunum